Erfðir og þróun

Það eimir sterklega af Platóni og Kristi í grundvallargerð samfélags okkar. Nýliðnir atburðir, þar sem allt fer á annan endann þegar gamall skarfur leyfir sér að efast um jafna greind kynstofna, hafa fengið mig til að pæla aðeins í mennskunni.

Ég fæ ekki betur séð en að okkur sé ætlað að trúa tvennu um mannkynið sem orkar afar tvímælis.

• Í fyrsta lagi er okkur ætlað að trúa að til sé mennska, einhverskonar frummynd sem allir menn eiga jafna hlutdeild í. Sum sé, að tegundin maður eigi sér skýr og afmörkuð landamæri.

• Í öðru lagi virðist sem svo að einstakir hópar manna, hvort sem það eru kynþættir eða kyn, eigi í ljósi þessarar mennsku að hafa nokkurnveginn nákvæmlega jafnmikið af kostum innbyrðis.

Báðar þessar skoðanir orka mjög tvímælis vegna aragrúa vísbendinga um að þær standist ekki. Þannig má hunsa þær nær algjörlega ef þess er gætt að verið sé að ræða um afmörkuð svið. En heildarmyndina má aldrei falla blettur eða hrukka á.

Meðal augljósra andæfinga við fyrri kennisetninguna má nefna:

• Okkar eina pottþétta skilgreining á manninum byggir á erfðafræðilegum þáttum, þ.e. litningum. Samt eru til menn sem hafa litningagalla, t.d. auka litninga. Erfðafræðilega skortir upp á mennsku t.d. mongólíta þar sem þeir eru frávik frá því sem gerir menn að mönnum. Að hagræða mennskuhugtakinu þannig að það nái af fullum þunga yfir mongólíta einnig opnar leið inn á gruggugar slóðir óvissu og efa.

• Hið sama gildir um fóstur í móðurkviði (eða tilraunaglasi). Við höfnum mennsku þeirra upp að vissum mörkum og helgi mannlífsins nær ekki yfir þau með sama hætti og aðra menn. Enn bendir það í átt til óvissu um mennskuna, þ.e. að við erum alls ekki svo viss um hvað gerir menn að mönnum og hunsum mennskuna eða afneitum henni jafnvel að fullu í vissum kringumstæðum.

Meðal augljósra athugasemda við seinni kennisetninguna má nefna:

• Ef þróunarkenningin er rétt eiga allir menn sama forföður og tilheyra sömu tegund þar sem erfðafræðileg líkindi eru veruleg og allir heilbrigðir menn geta eignast frjó afkvæmi innbyrðis. Það er samtsemáður ljóst að menn hafa þróast af frumstæðari tegundum og að hæfileikar fara mikið til eftir þróunarlegum aðstæðum og umhverfi. Engin ástæða er til að ætla að munur kynstofnanna/kynjanna sé aðeins á yfirborðinu. Ástæða er til að ætla að mismunandi þróunarleg skilyrði hafi haft sértæk áhrif á þróun kynstofna. Þegar einstaka kynstofnar verða síðan ráðandi og heimfæra menningu sína yfir á aðra virðist eðlilegt að ætla að aðrir kynstofnar standi höllum fæti gagnvart þeim að einhverju leyti.

• Það er augljós munur t.d. á sjúkdómasækni og ýmsum hæfileikum á milli hópa í samfélaginu. Svartir fá t.a.m. frekar ákveðnar tegundir hjartasjúkdóma, konur fá frekar kvíða o.s.frv. Að einhverju leyti, og jafnvel mestu leyti, er munur á milli hópanna félagslegur, þ.e. útskýrist af mismunandi viðbrögðum við mismunandi aðstæðum - en ekkert virðist mæla á móti því að munurinn geti verið líkamlegur einnig.

Það kæmi mér ekkert á óvart þótt svertingjar mældust að meðaltali með aðra greind en hvítir eða gulir og það kæmi mér jafnvel ekkert á óvart þótt eitthvað af félagslegum aðstæðum þeirra skýrðist með slíkum mun. Í því er ekki fólginn rasismi, ef rasismi er skilgreindur sem andúð eða hatur á ólíkum kynþáttum.

Það telst ekki til haturs að viðurkenna að þunglyndi og önnur geðveila er viðvarandi fylgifiskur sumra ætta. Það telst ekki til andúðar að benda á að sumar ættir gyðinga reynast óvenjulega greindar. Það telst til skýringa.

Og ég sé ekkert að því að karlfauskurinn fabúleri um það að hugsanlega sé sá munur á kynstofnunum sem geri svertingjum erfitt um vik að aðlagast því kerfi sem er afrakstur langrar þróunar hjá hvíta kynstofninum.